Nhằm đánh giá khả năng thích nghi, khả năng sinh trưởng phát triển, các yếu tố cấu thành năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế đồng thời đánh giá khả năng áp dụng ra sản xuất đại trà tại các địa phương và có thể bổ sung cơ cấu giống của tỉnh Bắc Giang, vụ Chiêm Xuân năm nay, Trung tâm Dịch vụ - Kỹ thuật nông nghiệp Lạng Giang thực hiện dự án khoa học cấp cơ sở “Xây dựng mô hình trồng giống lúa nếp thơm đặc sản Liên Hoa gắn với tiêu thụ sản phẩm tại huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang”.

Mô hình được thực hiện tại xã Đào Mỹ, huyện Lạng Giang, với quy mô 06 ha ( 03 ha vụ Xuân, 03 ha vụ Mùa). Đến nay, bà con nông dân đang chuẩn bị thu hoạch vụ Chiêm Xuân.

Giống Nếp thơm đặc sản Liên Hoa của Công ty cổ phần tập đoàn giống cây trồng Tiền Hải, Thái Bình, sử dụng giống đối chứng đang trồng đại trà tại địa phương là giống Nếp 87.

Nhiều ưu điểm

Qua gieo cấy cho thấy, Vụ Xuân 2025, lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm, đã ảnh hưởng bất lợi đến giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng của cây lúa, cả trong mô hình và trên đồng ruộng nói chung. Đến giai đoạn trỗ gặp thời tiết âm u kéo dài, mưa nhiều do đó ảnh hưởng tới quá trình thụ phấn của cây lúa. Từ đó, gây nhiều khó khăn cho công tác chăm sóc và quản lý đồng ruộng của nông dân. Song, cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện luôn bám sát mô hình từ đó có những chỉ đạo kịp thời.

Qua quá trình theo dõi của cán bộ chỉ đạo mô hình cho thấy, cả hai giống đều được gieo cấy cùng ngày, với mật độ cấy của giống Nếp Liên Hoa là 30 - 33 khóm/m², tương đương với giống Nếp 87 (32-33 khóm/m²), đều sử dụng số dảnh cấy là 2-3 dảnh/khóm, đảm bảo điều kiện chăm sóc đồng đều giữa 2 giống.

Về khả năng đẻ nhánh hữu hiệu: Giống Nếp Liên Hoa đạt 8-9 dảnh/khóm, cao hơn so với giống đối chứng Nếp 87 (7-8 dảnh/khóm), điều này thể hiện tiềm năng cho năng suất cao hơn. Cả hai giống đều có lá xanh đậm, biểu hiện cây khỏe, khả năng quang hợp tốt trong giai đoạn sinh trưởng; Nếp Liên Hoa có chiều cao 110 -114 cm, cao hơn giống Nếp 87 (100 -110 cm) nhưng do giống nếp Liên Hoa cứng cây nên khả năng chống đổ tốt.

Thời gian sinh trưởng của hai giống là tương đương nhau. Qua theo dõi, giống lúa Nếp Liên Hoa và giống Nếp 87 không có sự khác nhau rõ rệt về mức độ sâu bệnh hại. Riêng với khả năng chống bệnh đạo ôn thì giống lúa Nếp Liên Hoa có khả năng vượt trội hơn so với giống đối chứng.

Đánh giá về các yếu tố cấu thành năng suất của giống lúa Nếp Liên Hoa so với giống đối chứng. Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện Lạng Giang cho biết, khối lượng 1000 hạt của Nếp Liên Hoa đạt 29 gam, cao hơn giống đối chứng (25 gam), cho thấy hạt nếp Liên Hoa to hơn. Nếp Liên Hoa đạt năng suất thực thu 61,2 tạ/ha (tương đương 220,3 kg/sào), nhỉnh hơn so với Nếp 87 (60 tạ/ha, tương đương 216 kg/sào). Mặc dù chênh lệch không lớn, nhưng thể hiện hiệu quả tích cực về mặt sản xuất đại trà.

Tiềm năng mở rộng sản xuất đại trà

Từ kết quả mô hình, Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện Lạng Giang đánh giá, giống Nếp Liên Hoa thích nghi tốt với điều kiện ngoại cảnh tại địa phương như khả năng chống chịu rét, ngập úng, đẻ nhánh khỏe, chống đổ khá, khả năng thâm canh cao, thích ứng rộng; phù hợp với chân đất vàn, vàn cao; ít bị nhiễm sâu bệnh, đặc biệt là chống chịu khá với bệnh đạo ôn – một trong những bệnh hại quan trọng trên lúa. Về năng suất, giống đạt 220,3 kg/sào, hiệu quả kinh tế ước tính đạt trên 23,4 triệu đồng/ha. Từ những ưu điểm của nếp Liên Hoa cho thấy tiềm năng mở rộng sản xuất và áp dụng vào sản xuất đại trà.

Qua sản xuất vụ Chiêm Xuân, Trung tâm đề nghị hộ nông dân gieo cấy lúa trong mô hình ở vụ Mùa tới cần tuân thủ đúng quy trình và hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật để phát huy hết tiềm năng năng suất của giống. Với kết quả của mô hình trong vụ Xuân 2025, Trung tâm Dịch vụ - Kỹ thuật nông nghiệp huyện đề xuất có thể nhân rộng mô hình gắn với tiêu thụ sản phẩm để bà con nông dân có nhiều sự lựa chọn và bổ sung vào cơ cấu giống ở địa phương.