Cam đường canh (cam ngọt- Lục Ngạn) được các nhà vườn ở miền Bắc tích cực mở rộng diện tích sản xuất, có những trang trại trồng hàng 100 ha. Do quả cam canh có vị ngọt, mát, hương thơm đặc trưng và chín vào dịp Tết Nguyên đán, nên giá khá ổn định, phổ biến từ 35.000-45.000 đồng/ kg, năng suất từ 25-30 tấn/ha, nên nhiều trang trại có lợi nhuận hàng tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, để giữ được quả cam canh giai đoạn tháng 4 và 5 dương lịch, trên cây sai quả, mẫu mã đẹp (giai đoạn cuống quả hóa gỗ) … đòi hỏi nhà vườn cần nắm vững kiến thức, kỹ thuật sản xuất cam canh.

1. Nguyên nhân gây dụng quả cam canh giai đoạn tháng 4 và 5 (trước khi cuống quả hóa gỗ).

Một là, dụng quả do cây ra lộc trong tháng 4 và 5: trong tháng này, ở miền Bắc, trải qua các tiết khí như Thanh Minh, Cốc Vũ  và Lập Hạ, khi thời tiết bước vào các tiết khí trên, nhiệt độ tăng lên và ổn định từ 25-35⁰c, có nắng ấm, chênh lệch biên độ nhiệt độ ngày và đêm ngắn; Xuất hiện các cơn mưa rào, lượng đạm dễ tiêu trong nước mưa và bón thúc hoa nhiều nên cây hấp thụ và chuyển hóa nhanh để hình thành các mầm, chồi sinh trưởng. Khi đó cây cam canh sẽ tiết ra hooc môn và phát sinh tầng rời đẩy quả cam dụng.

Hai là, dụng quả do tác nhân hóa học: đây là nguyên nhân mà nhiều nhà vườn mới trồng cam canh thường gặp phải. Do sử dụng nhiều loại hóa chất như thuốc trừ sâu, bệnh, phân bón lá kết hợp lại phun để giảm công lao động, phun khi thời tiết thay đổi đột ngột, tăng nồng độ, liều lượng hóa chất… dẫn đến hóa chất tác động lên quả, cuống gây cháy và phát sinh tầng rời gây dụng hàng loạt.

Ba là, dụng quả do tác nhân vật lý dẫn đến cây bị stres: Một số nơi xuất hiện mưa đá, thời tiết thay đổi nóng lạnh đột ngột, do một số nhà vườn khoanh cây khi lá còn quá non, do cây thiếu nước, do bón phân không đúng thời điểm, quá nhiều phân…cũng gây dụng quả.

2. Giải pháp kỹ thuật giúp cam canh đỗ quả. Trong tháng 4 và 5, trước khi cuống quả hóa gỗ, để chống dụng quả cam canh cần áp dụng đồng bộ các giải pháp như:

Một là, hãm cây cam canh không cho phát sinh lộc bằng các kỹ thuật chủ yếu như:

Khoanh cây, chặn cây hút nước và dinh dưỡng: Khi hoa cam đã dụng cánh, quả lộ rõ bằng hạt đỗ xanh, quan sát các cành, lá cam khi thấy lộc xuân đã chuyển xanh, lá rầy, ổn định, tiến hành dùng dụng cụ chuyên dụng, khoanh trên thân chính hoặc cành cấp 1 của cây cam. Với cây cam trẻ ( cây tơ), cây khỏe, lá xanh đậm, áp dụng khoanh mở, vết khoanh rộng từ 1,5-2 mm, vết khoanh sạch phần cùi trắng ( đến lớp gỗ); với cây già, sinh trưởng ổn định bắt quả nhiều năm, áp dụng khoanh min. Thường xuyên quan sát cây trong tháng 4 và 5, với vết khoanh mở, sau 15-20 ngày, với vết khoanh mịn từ 7-10 ngày tiến hành kiểm tra thấy liền vết, nên khoanh lại để hạn chế cây hút nước và dinh dưỡng trở lại, phát sinh lộc và đẩy quả.

Sử dụng phân bón qua lá giầu ka li, bổ sung trung và vi lượng ( Ca, Bo, Mg, Zn…) và hoocmon sinh trường ( auxin, GA3) từ 2 đến 3 lần có tác dụng ổn định lá, bổ sung dinh dưỡng và kích thích quả lớn nhanh trong giai đoạn này.

Hai là, điều tiết nước hợp lý và chủ động phòng sâu, bệnh hại quả.

Giai đoạn tháng 4 và 5 thời tiết sẽ có năng mưa xen kẽ, độ ẩm cơ bản đủ; tuy nhiên ở thời điểm này một số nơi sẽ xuất hiện gió phơn ( gió Lào) gây khô và nóng cục bộ, nên chủ động theo dõi để có giải pháp bổ sung nước tưới kịp thời bằng 1/4-1/5 lượng nước tưới thông thường.

Chủ động kiểm tra vườn, điều tra sự phát sinh, phát triển của bọ trĩ, nhện đỏ, sâu vẽ bùa bệnh sương mai… hại lá, quả cam. Khi thấy mật độ gây hại ảnh hưởng, sử dụng các hoạt chất trừ sâu bệnh kịp thời theo khuyến cáo của cơ quan  chuyên ngành BVTV.