Sau Tết âm lịch, khí hậu miền Bắc thường ẩm và lạnh thuận tiện cho bệnh mốc sương phát  triển. Bệnh thường bắt đầu khi cây ra giò hoa (tháng 12), gây hại nặng trong tháng 2 làm cho các chùm hoa thối khô, có màu nâu ảnh hưởng đến việc ra hoa đậu quả. Thiệt hại do bệnh gây ra có thể cục bộ trên từng vườn, từng khu vực, có trường hợp lan rộng trên quy mô lớn. Thiệt hại có thể làm giảm 80 -100% năng suất quả trên cây. Sau đây giới thiệu bà con cách chăm sóc và phòng trừ bệnh mốc sương trên nhãn:

1. Tưới nước và làm cỏ

- Tưới đủ ẩm vào các thời kỳ chuẩn bị ra hoa, nở hoa và quả phát triển. Từ  tháng 11 đến khi xuất hiện hoa, chỉ tưới nước khi đất quá khô. 

- Làm sạch cỏ xung quanh gốc theo hình chiếu của tán cây để hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng và sâu bệnh gây hại.

2. Bón phân cho nhãn

* Liều lượng phân bón tính theo tuổi cây

Lượng phân bón cho nhãn ở thời kỳ mang quả

Loại phân Lượng phân bón theo tuổi cây (kg/năm)

* Thời kỳ bón: Toàn bộ lượng phân bón được chia làm 3 lần bón trong năm.

- Lần 1: Bón thúc hoa vào cuối tháng 2 - đầu tháng 3. Bón 30% phân đạm, 20% kali và 10 - 20% phân lân.

- Lần 2: Bón thúc quả vào tháng 4 - 5. Bón 40% phân đạm và 40% phân kali. 

- Lần 3: Bón sau thu hoạch quả vào cuối tháng 8 - tháng 9. Bón toàn bộ lượng phân vi sinh, 80 – 90% phân lân và lượng phân đạm, kali còn lại.

* Cách bón: 

- Đất ẩm, rải phân theo hình chiếu tán cách gốc 50 cm, sau đó tưới nước để hoà tan phân.

- Khi trời khô hạn, hoà tan phân trong nước để tưới hoặc rải phân theo hình chiếu tán, xới nhẹ đất và tưới giữ ẩm.

3. Cắt tỉa: 

+ Mục đích: Hạn chế sự cạnh tranh về dinh dưỡng cũng như hạn chế sự gây hại của các loại dịch hại đặc biệt là bệnh mốc sương.

+ Nguyên tắc cắt tỉa: Cắt đúng cách để tạo cho cây thông thoáng và ánh sáng có thể lọt vào trong tán cây.

+ Phương pháp cắt tỉa:

Sau khi thu hoặch cắt tỉa toàn bộ những cành tăm, cành bị sâu bệnh, cành trong tán, cành vượt, cành sát mặt đất, cành quá dày. Ngoài ra, trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển của cây nhãn cần phải thường xuyên cắt tỉa những cành vô hiệu cho cây. 

Sau khi cắt tỉa thu gom các cành đã bỏ ra khỏi vườn nhãn để tiêu hủy. 

4. Phòng trừ bệnh mốc sương hại nhãn

+ Tác nhân gây bệnh: Nấm Phythopthora sp.

+ Triệu chứng bệnh

Bệnh ban đầu là các vết đốm đen nhỏ, lan nhanh bao quanh cả cuống hoa và quả, sau đó hoa và quả bị rụng. Trời nắng cuống hoa bị khô, tóp lại, trời ẩm cuống hoa bị thối, dễ gẫy. Thời kỳ trước thu hoạch trên quả ban đầu xuất hiện các đốm thấm nước, sau chuyển mầu thâm đen và cuối cùng xuất hiện lớp sợi nấm mầu trắng phủ từng phần hay cả quả nhãn.

+ Đặc điểm phát sinh và gây hại của bệnh 

Bệnh gây hại từ thời kỳ ra hoa, đậu quả đến khi thu hoạch, nhưng nguy hiểm hơn cả là thời kỳ ra hoa kết quả (tháng 2, 3, 4). Trời âm u, ẩm độ cao, mưa phùn thuận lợi cho bệnh phát sinh và gây hại. Bệnh có thể gây rụng hoa, rụng quả hàng loạt. Từ tháng 5 - 9 thời tiết nắng nóng không thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển nên bệnh ít gây hại, tuy nhiên bệnh vẫn tiếp tục gây hại trong thời kỳ thu hoạch gây khó khăn cho việc bảo quản và vận chuyển.

+ Biện pháp phòng trừ

Sau khi thu hoạch quả, tiến hành cắt tỉa cành rồi phun thuốc Boócđô 1% hoặc Oxyclorua đồng 1%. Trước khi hoa nở phun phòng 2 lần: lần 1 trước khi nở hoa 1-5 ngày, lần 2 sau lần 1 khoảng 10-15 ngày, phun thuốc Ridomil MZ 72 WP nồng độ 0,2% (không nên phun vào thời kỳ hoa nở).

Nông Tuyên Huấn