Hiện nay, khí hậu diễn biến phức tạp, nguồn thức ăn cho gia súc cần được bảo đảm thường xuyên và đủ chất dinh dưỡng. Sau vụ thu hoạch lúa xuân thói quen đốt rơm rạ của nông dân nhiều địa phương gây ảnh hưởng không nhỏ đến ô nhiễm môi trường, bầu khí quyển, thậm chí đến cả tính mạng con người. Do đó sử dụng rơm rạ - phế phụ phẩm sau thu hoạch để ủ chua làm thức ăn cho gia súc là phương pháp hữu hiệu, giúp giảm chi phí sản xuất và tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi. Các bước thực hiện như sau:

1. Vật dụng để ủ: Có thể sử dụng từng túi nilon hoặc bạt to.

2. Các chất bổ sung: Nước để hòa tan các chất bổ sung và ngấm vào rơm. Urê bổ sung chất đạm, tạo a-mo-ni-ắc cho vi sinh vật. Rỉ mật bổ sung chất đường cho vi sinh vật. Muối tạo chất đệm, tính ngon miệng.

3. Công thức ủ:  100 kg rơm +100 lít nước sạch + 4 kg urê + 2 kg rỉ mật+ 1 kg muối.

4. Các bước tiến hành

- Bước 1: Hòa urê, rỉ mật, muối vào nước theo tỷ lệ  như trên.

- Bước 2: Cho cuộn rơm vào túi nilon hoặc chất rơm thành đống to.

- Bước 3: Tưới từ từ nước đã hòa các chất bổ sung vào rơm cho ngấm.

 Bước 4: Cột chặt miệng bao, túi nilon, để vào nơi râm mát hoặc đậy kín bạt to.

- Tính lượng rơm để ủ:  Một con trâu, bò ăn khoảng 3-7 kg rơm mỗi ngày (tùy theo lượng cỏ). Một con dê, cừu ăn bằng 1/10 lượng trâu, bò; Ủ đủ ăn trong 1 tuần. Sau 1 tuần lấy cho ăn thì ủ tiếp đợt khác.

5. Kiểm tra chất lượng rơm ủ và cho gia súc ăn

- Rơm ẩm, có màu vàng tươi; có độ nóng cao, mùi khai nước tiểu rất nồng ; không bị mốc xanh, đen; có thể có một ít mốc trắng.

- Tập cho gia súc ăn: Tập cho ăn từ từ, cần thiết cho nhịn đói; không rửa lại nước, không phơi khô khi cho ăn.

- Lượng cho ăn: Cho ăn tối đa, có thể thay thế đến 80% lượng cỏ xanh.

- Đối với rơm ủ urê so với rơm không ủ (rơm khô, rơm tươi), hàm lượng đạm tăng lên khoảng 50%, tỷ lệ tiêu hóa tăng khoảng 30%, khả năng sản xuất của gia súc tăng khoảng 15% so với trước đây.

Bài: Mạnh Hùng