Chất khoáng là thành phần thiết yếu cho các enzyme, vitamin, hormone, sắc tố của cơ thể. Trong quá trình chuyển hóa, chất khoáng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sống, duy trì chức năng sinh lý, ổn định nồng độ thẩm thấu, đảm bảo cân bằng nước; chất khoáng tham gia quá trình hô hấp để chuyển hóa ôxy và thải khí cacbonic; bảo đảm điều kiện thích hợp cho sự hoạt động của các enzyme trong dạ dày và ruột trong quá trình tiêu hóa; duy trì sự ổn định của áp suất thẩm thấu; ổn định độ pH trong và ngoài tế bào...

Các nguyên tố đa lượng như Ca, P, Mg tham gia cấu tạo khung cơ thể. Một số chất khoáng vi lượng (đồng, kẽm, mangan, iôt...) là chất xúc tác trong hoạt động trao đổi chất, giúp làm tăng hoạt tính các enzyme, hormon, vitamin. Muối khoáng còn có khả năng giúp cơ thể vật nuôi giải độc tố phát sinh trong quá trình hấp thu và chuyển hóa vật chất. Hơn nữa, khoáng vi lượng còn có khả năng giảm stress, tăng cường miễn dịch, tăng khả năng kháng bệnh của tôm, cá.

Các loài thủy sản có khả năng hấp thu khoáng chất từ môi trường nước hoặc thông qua thức ăn có bổ sung. Trong thành phần thức ăn công nghiệp đã có chất khoáng, tuy nhiên có thể chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Yêu cầu về một loại khoáng chất cụ thể trong chế độ ăn của động vật thủy sản phụ thuộc vào phần lớn vào nồng độ của khoáng chất trong môi trường nước. Cá, tôm nước mặn có khả năng hấp thu quá trình trao đổi nước muối có thể phần nào đáp ứng các yêu cầu về khoáng chất. Ngoài ra, chúng cũng có thể hấp thu trực tiếp khoáng chất qua mang, da, vây. Vì vậy, khi nuôi cá biển có thể không phải bổ sung một số hóa chất như Ca, Na, Cl. Ngược lại, cá, tôm nuôi nước ngọt không thể lấy khoáng chất từ môi trường nước, đòi hỏi cần bổ sung khoáng chất nhiều hơn trong khẩu phần ăn.

Theo đó, trong quá trình nuôi cần cung cấp thêm một phần chất khoáng bằng cách sử dụng các sản phẩm bổ sung chất khoáng có bán trên thị trường. Mức độ bổ sung 0,5 - 2% khẩu phần ăn, tùy thành phần, liều lượng của các sản phẩm và các giai đoạn phát triển của động vật thủy sản, người nuôi có thể phối trộn với thức ăn theo tỷ lệ mà nhà cung cấp chỉ dẫn. 

Trong quá trình nuôi, người tiêu dùng có thể lựa chọn các sản phẩm bổ sung khoáng chất vào thức ăn hoặc tạt trực tiếp xuống ao nuôi. Hiện, trên thị trường có bán các loại khoáng chất của các công ty uy tín. ENVOMINTM của Công ty CP Công nghệ Tiêu chuẩn Sinh học Vĩnh Thịnh là sản phẩm muối khoáng có cấu trúc tinh thể, có khả năng tăng cường hấp thu 15% so các loại khoáng thông thường. ENVOMINTM  cần cho ao nuôi lâu năm hoặc khi điều kiện thời tiết thay đổi. Sản phẩm này có thể sử dụng trong suốt vụ nuôi với liều lượng 1 - 2 kg/1.000 m3nước.

Sản phẩm Premix 100 của Công ty TNHH San Do thì bổ sung vào thức ăn hàng ngày cho cá với công thức trộn 100 g cho 50 - 100 kg thức ăn, cho ăn 2 - 3 lần/ngày, cho ăn liên tục đến khi thu hoạch.

Sản phẩm Vitacalcium, bổ sung chất khoáng và vitamin dùng cho cá của Công ty Thuốc thú y Trung ương I có thể dùng liên tục trong suốt thời gian nuôi và liều lượng được chia ra từng giai đoạn, cá giống trộn 100 g với 100 kg thức ăn; cá thịt dưới 2 tháng tuổi trộn 100 g với 150 kg thức ăn; cá thịt trên 2 tháng tuổi trộn 100 g trong 150 - 200 kg thức ăn và sẽ ngưng sử dụng thuốc 7 ngày trước khi thu hoạch.

Có thể nói, khoáng chất chỉ chiếm một lượng nhỏ trong cơ thể động vật thủy sản nhưng có vai trò rất quan trọng trong quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng trong cơ thể động vật thủy sản, giúp vật nuôi nhanh lớn và tăng cường hệ miễn dịch. 

Bài: Kim Lan