Việc xây dựng những mô hình khuyến nông có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển kinh tế xã hội ở nông thôn. Những năm qua, nhiều mô hình khuyến nông do ngành nông nghiệp hỗ trợ đã mang lại kinh tế cao, cải thiện đời sống người dân, góp phần tích cực xây dựng nông thôn mới ở các địa phương.

Thời gian qua Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang phối hợp với các địa phương xây dựng và triển khai các mô hình, do lựa chọn đúng đối tượng có nhu cầu áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất, cùng với đó các chính sách hỗ trợ hoạt động khuyến nông đã góp phần tăng năng suất chất lượng sản phẩm, thích ứng điều kiện sinh thái, khí hậu và phù hợp với  thị trường thông qua các mô hình khuyến nông tại địa phương, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa có quy mô lớn.

Nếu như các vụ trước, đất vụ Đông đa số bỏ trống thì vụ Đông năm nay Trung tâm Khuyến nông đã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp huyện Yên Dũng triển khai mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất khoai tây tại xã Xuân Phú, huyện Yên Dũng, với quy mô 11,5ha với 73 hộ tham gia. Mỗi một ha canh tác người dân được hỗ trợ 01 tấn phân bón vi sinh, 445kg phân NPK và thuốc bảo vệ thực vật. Cùng với đó được hướng dẫn quy trình bón phân tiến bộ, sử dụng phân bón vi sinh đa chủng, ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất như làm đất, vun xới, phòng trừ sâu bệnh hại, thu hoạch giúp giải phóng sức lao động; tiết kiệm thời gian, chi phí tăng hiệu quả kinh tế. Đến nay, cây sinh trưởng phát triển tốt, nông dân đang thu hoạch. Đây là giống khoai tây Marabal, có thời gian sinh trưởng từ 85-90 ngày, năng suất trung bình từ 25-30 tấn/ha. Đây cũng là cơ hội cho các hộ nông dân quan tâm ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất mở rộng diện tích theo vụ tập trung, từng bươc thay đổi canh tác nhỏ lẻ, manh mún, chú trọng liên kết với các hợp tác xã doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm.

Ngoài triển khai mô hình Trung tâm Khuyến nông còn tổ chức trình diễn máy bay không người lái phun thuốc bảo vệ thực vật cho diện tích khoai tây trong mô hình, giới thiệu đến người dân công nghệ dẫn đường tự động Globalcheck trên máy nông nghiệp, các loại máy móc được gắn thiết bị định vị tự động không cần người lái trên máy song hoạt động làm đất lên luống, vun xới, thu hoạch vẫn được thực hiện chính xác và hiệu quả.

Anh Nguyễn Kim Sơn, hộ tham gia mô hình ở thôn Xuân Đông, xã Xuân Phú, huyện Yên Dũng cho biết, “đây là lần đầu tiên tôi tham gia gia mô hình, tôi thấy khi sử dụng máy móc thiết bị sản xuất khoai tây đỡ sức lao động cho người dân và tôi mong muốn ở những năm tiếp theo Trung tâm Khuyến nông tiếp tục đầu tư thực hiện nhiều mô hình giúp bà con nông dân giải phóng sức lao động, tăng hiệu quả kinh tế”.

Cũng như xã Xuân Phú huyện Yên Dũng, xã Minh Đức, thị xã Việt Yên những năm trước đây nhiều diện tích đất trồng vụ Đông bị bỏ trống thì vụ Đông năm nay Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang phối hợp với Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp thị xã Việt Yên và UBND xã Minh Đức xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn theo hướng VietGAP gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm với quy mô 4,5ha. Mô hình được sản xuất bằng các giống su hào, bắp cải và cà rốt. Các hộ tham gia mô hình được hỗ trợ 50% phân bón, giá giống và thuốc bảo vệ thực vật. Mô hình sử dụng chủ yếu phân hữu cơ và một phần phân vô cơ, không sử dụng phân hữu cơ chưa qua xử lý, phân có nguồn gốc từ rác thải; sử dụng nguồn nước tưới không bị ô nhiễm để tưới cho rau. Trong quá trình sản xuất áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp, quản lý cây trồng tổng hợp nhằm hạn chế thấp nhất việc sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật như sử dụng các giống có nguồn gốc rõ ràng, cây giống khỏe. Trước khi trồng vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ, cầy đất sớm để trừ trứng, nhộng, sâu non trong đất, xử lý đất, áp dụng biện pháp luân canh với cây trồng.

Ông Nguyễn Văn Quyết, hộ tham gia mô hình tại xã Minh Đức khẳng định, từ khi trồng rau an toàn được thị trường đón nhận, tiêu thụ thuận lợi sang vụ sau dự kiến  trồng 15ha đến 20 ha các loại rau và dưa chuột.

Với mục tiêu nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các tổ chức cá nhân hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp để nâng cao hiệu quả kinh tế, thích ứng với các điều kiện sinh thái khí hậu và thị trường. Thông qua nội dung, hình thức, phương thức hoạt động khuyến nông góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng phát triển hàng hóa, nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, thúc đẩy lại cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an ninh lương thực ổn định kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường.

Gia đình ông Hoàng Hữu Hùng ở thôn Bình Voi, xã Cảnh Thụy, thành phố Bắc Giang thường nuôi bò lai BBB, sử dụng phụ phẩm nông nghiệp để nuôi vỗ béo bán cho lò mổ, thương lái nhằm cung cấp thịt cho thị trường. Tuy nhiên, do chăn nuôi truyền thống thức ăn nuôi thiếu, không được chế biến và vỗ béo không đúng cách, không đúng thời điểm, bò không được tẩy ngoại và nội ký sinh trùng nên tầm vóc thể trạng tăng trưởng chậm, tỷ lệ thịt thấp, hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2024, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang chọn ông Hùng thực hiện mô hình chăn nuôi vỗ béo bò thịt tuần hoàn, trồng ngô sinh khối và xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học. Thực hiện mô hình được hỗ trợ vật tư, tập huấn kỹ thuật quy trình chăn nuôi chế biến thức ăn vỗ béo bò. Trong quá trình thực hiện mô hình gia đình nuôi vỗ béo 70 con bò cho thấy nhờ dùng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi vỗ béo đã hạn chế rất nhiều chất thải độc hại ra môi trường; hạn chế mùi hôi và tiêu diệt sự phát triển của hệ sinh thái có hại bảo vệ đàn bò và tiết kiệm được khoảng 80% sử dụng nước trong chăn nuôi, do không phải sử dụng nước rửa chuồng hay tắm cho bò hàng ngày nên cũng tiết kiệm được 50% nhân công. Điều quan trọng là giảm chi phí lao động, hạn chế ô nhiễm môi trường, tăng năng suất và đem lại hiệu quả kinh tế.

Ông Hùng chia sẻ, khi được chọn tham gia mô hình tôi thấy rất phấn khởi bởi mô hình luôn quan tâm tới việc an toàn về thức ăn cho bò, nguồn thức ăn đảm bảo nên đàn bò phát triển tốt, không xảy ra bệnh tật, tăng trọng nhanh.

Từ kết quả thực hiện mô hình khuyến đã tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận kiến thức cơ bản trong chăn nuôi, trồng trọt, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, hình thành những trang trại, gia trại sản xuất hiệu quả góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp nông thôn. Nhiều mô hình điểm tập trung vào nhóm đối tượng cây lương thực, hoa mầu, cây ăn quả, chăn nuôi an toàn sinh học, thực hiện chuyển giao công nghệ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng tạo ra vùng sản xuất hàng hóa tạp trung đủ sức cạnh tranh trên thị trường, phù hợp với tiềm năng lợi thế, tập quán sản xuất của nông dân ở từng địa phương. Ngành nông nghiệp sẽ hỗ trợ người dân đưa cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất, sơ chế và bảo quản sau thu hoạch tạo liên kết sản xuất giữa các hộ nông dân; giữa các khâu dịch vụ để các mô hình sản xuất phát huy hiệu quả.

Ông Lê Hồng Giang- Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông cho biết, trong thời gian tới Trung tâm Khuyến nông tiếp tục đổi mới để nâng cao hiệu quả chất lượng công tác khuyến nông góp phần xây dựng nông nghiệp hiện đại, nông dân giàu có và nông thôn văn minh. Cụ thể, chúng tôi sẽ xây dựng các mô hình khuyến nông đa giá trị gắn chuyển giao khoa học kỹ thuật với xây dựng nông thôn mới củng cố phát triển các hợp tác xã, xây dựng sản phẩm OCOP. Công tác khuyến nông tập trung trọng tâm vào việc xây dựng các mô hình VietGAP, hữu cơ, chuyển đổi số, liên kết tiêu thụ sản phẩm và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong giai đoạn 2025-2030, dựa vào tình hình thực tế để xây dựng mô hình sát với yêu cầu tại địa phương, từ đó hình thành các điểm sản xuất mẫu cho người nông dân tham quan, học tập và áp dụng phù hợp, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang tiếp tục đầu tư theo hướng tiếp cận đa ngành, sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm, ứng dụng cơ giới hóa, chuyển đổi số, thử nghiệm các đối tượng cây trồng, vật nuôi mới nhằm áp dụng những kỹ thuật tiên tiến, lựa chọn nguồn nguồn giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện sinh thái trên địa bàn để phát triển trên diện rộng theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu gắn với bảo vệ môi trường sinh thái nâng cao giá trị nông sản tỉnh Bắc Giang trên thị trường trong và ngoài nước.