1. Bệnh khô lá (Botrytis ulipica)

Đây là bệnh thường gặp khi trồng hoa Lily, đặc biệt bệnh xuất hiện nhiều khi trồng Lily ở ngoài trời. Bệnh này do nấm Botrytis ulipitica gây nên.

- Triệu chứng: Ban đầu trên đầu lá xuất hiện những đốm nhỏ màu nâu, sau đó phát triển thành hình trứng, dài tới 6mm, giữa đốm nâu có màu vàng, có khi xuất hiện vệt đốm vàng. Nguồn bệnh lây lan qua sự tiếp xúc nước, không khí, gió. Sau khi lá bị nhiễm bệnh 10 ngày thì hình thành bào tử nấm, gặp điều kiện không khí ẩm ướt bào tử phát triển nhanh phá hoại nặng lá.

- Phòng trừ bệnh: Tiêu hủy tàn dư bị bệnh, nếu trồng trong nhà lưới cần phải thông gió, thay đổi không khí. Khi phát bệnh thì phun Boocđo 1% hoặc Dacolnil 20ml/1 bình 10 lít nước, Champion 77wp 20g/bình 10lít nước, phun 2 – 3 bình/sào Bắc bộ.

2. Bệnh mốc tro (Botrytis cinerea pers)

Bệnh do nấm Botrytis cinerea gây nên, chủ yếu là hại lá, cũng có khi hại cả thân và hoa.

- Triệu chứng: Trên lá xuất hiện những đốm hình tròn hoặc hình trứng, to nhỏ khác nhau, chỗ bị hại mọc ra những sợi màu tro. Nấm gây bệnh lan truyền qua gió hoặc qua nguồn nước.

- Phòng trừ bệnh: Có thể sử dụng một trong các loại thuốc sau:

+ Rovral 50 WP, 10 – 20g/bình 10 lít.

+ Score 250 EC, 5-10 ml/bình 10 lít.

+ Acrylic acid 4% + Carvarol 1%.

3. Bệnh đốm nâu (Pieospora Sp.)

– Triệu chứng: Vết bệnh nhiều hình dạng tròn, bầu dục, màu nâu đen nằm rải rác ở mép lá, phiến lá. Gặp thời tiết ẩm ướt vết bệnh lan rộng.

– Nguyên nhân: do nấm Pleospora Sp.. Sợi nấm đa bào, tản nấm phát triển, sinh sản vô tính bằng bào tử phân sinh, sinh sản hữu tính bằng quả thể. Trời mưa hoặc ẩm ướt bệnh phát triển mạnh.

– Biện pháp phòng trừ:

Không nên trồng hoa Lily với mật độ quá dày, tạo điều kiện cho vườn thông thoáng. Khi bệnh xuất hiện có thể phun thay đổi các loại thuốc sau:

+ Champion 75 WP: 20 g/bình 10 lít.

+ Kocide 61,4 OF: 10 – 20 g/bình 10 lít.

4. Bệnh thối rễ, củ (Fusarium, Rhizoctonia)

Đầu tiên bệnh làm chết lá gần gốc, sau phát triển lên trên làm cho các lá phía trên bị chết héo xanh, rồi chuyển sang màu vàng và chết. Bệnh chủ yếu do khuẩn hình lưỡi liềm Fusarium oxysporum, khuẩn hạch tơ Rhizoctonia Solani và Rhizoctonia pythium. 

- Triệu chứng bệnh: ở rễ có màu nâu gây thối rễ. Bệnh nặng thì hại cả củ, sau khi củ thối thì rễ cũng bị thối nát.

– Thối gốc củ do nấm Fusarium gây ra ở phần rễ, củ, gốc bị thâm đen, thường xuất hiện 1 lóp nấm màu trắng hồng khi gặp thời tiết ẩm ướt. Đó là giai đoạn hình thành bào tử phân sinh. Bào tử phân sinh có 2 dạng, dạng bào tử nhỏ hình trứng, đơn bào và dạng bào tủ lớn hình cong lưỡi liềm, đa bào.

– Thối gốc, củ do nấm Rhizoctonia thì cổ rễ cây thối nhũn, thâm đen, teo thắt lại và trên đó thường xuất hiện 1 lớp nấm màu trắng xám. Sợi nấm đa bào, phân nhánh thẳng góc.

Bệnh thối gốc, củ thường phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, mưa nhiều, đất ẩm, nhiệt độ thấp 18 – 25°c hoặc thời tiết nóng lạnh bất thường.

Bệnh cũng phá hại nặng trên ruộng Lily trũng, ứ đọng nước, đất thịt nặng chặt bí, dễ đóng váng sau khi mưa.

– Nguồn bệnh tồn tại lâu dài trong đất và sống hoại sinh trên tàn dư cây trồng.

– Biện pháp phòng trừ:

+ Tránh gây tổn thương củ khi thu hoạch, đóng gói. Chọn củ không bị bệnh để làm giống. Trước khi trồng xử lý Foocmalin 40% hoà loãng 100 lần để tiêu độc đất, dùng 5- Nitrocloruabenzen 0,2 – 0,5% trộn vào củ hoặc ngâm trong Foocmalin 30 phút với nồng độ 1/50. Khi bệnh mới phát sinh thì dùng Viben c pha loãng 200 – 400 lần tưới vào gốc.

+ Luân canh với cây họ hoà thảo (lúa nước) giúp hạn chế nguồtL bệnh trong đất.

+ Làm đất kỹ, để phơi ải khô, bón vôi, tiêu huỷ tàn dư cây bệnh.

+ Phun thuốc khi hệnh xuất hiện: dùng 1 trong các loại thuốc sau:

Vicarben -S 75 BNT: 25g/bình 10 lít.

Rhidomil MZ 72 WP, 25 – 30g/bình 10 lít.

Score 250 EC, 8 – 10ml/bình 10 lít nước.

5.Bệnh thán thư (Colletotricium lilium)

Còn gọi là bệnh thối đen vảy do nấm Colletotrichum Lily gây nên. Bệnh này làm cho vảy phía ngoài bị đen và mầm củ bị thối. Nếu bệnh nặng thì hoa, cuống hoa, thân, lá đều có vết bệnh.

Khi thu hoạch củ thấy trên vảy có nhiều vết lõm màu nâu, lúc cắt giữ vết lõm to dần lên, vảy teo lại và đen. Hàm lượng nước trong củ quá nhiều hoặc khi gặp lạnh bệnh sẽ phát sinh mạnh.

- Phòng trừ: Chọn củ sạch bệnh để trồng, tránh để củ bị ấm ướt hoặc bị lạnh, trước khi trồng dùng Foocmalia 40% hoà loãng 100 lần, tiêu độc đất. Cũng có thể ngâm củ vào dung dịch ViBenC 1% trong 20 phút.

6. Bệnh tuyến trùng

Khi trồng ngoài trời vào vụ Xuân, trên lá non xuất hiện rất nhiều những đốm màu nâu tối hoặc màu vàng, có thể là tuyến trùng lá (Aphelenchoides jragariac) gây nên. Cây bị bệnh thì lá phía dưới bị rụng, lá phía trên có những vệt mọng nước. Tuyến trùng hại rễ có triệu chứng đầu tiên là lá bị vàng, cây nhỏ đi do bị tuyến trùng gây hại. Dùng kính hiển vi có thể quan sát thấy tuyến trùng ở vết bệnh.

Phòng trừ: trước khi trồng vài ngày cần ngâm củ nhiễm bệnh vào nước nóng 50 độ C trong 1 giờ. Khi phát hiện bệnh, ngắt bỏ và tiêu hủy lá, nụ, hoa và cả cây bị bệnh, dùng Foocmalin xông đất. Hoặc phun:

– Sincosin 0,56 SL, 5 – 10 ml/bình 10 lít nước.

– Agrispon 0,56 SL, Mocap: phun theo khuyến cáo trên bao bì

Bài: Mạnh Hùng