Măng tây là loại cây có giá trị dinh dưỡng cao vì chứa nhiều vitamin, axit amin, các loại khoáng chất, sắt giúp bổ máu, canxi giúp chắc xương, kẽm, chất xơ, chất đạm.. đồng thời nó còn có giá trị trong phòng ngừa nhiều loại bệnh như ung thư, tim mạch, đường ruột...

Với ưu điểm có nhiều giá trị nên đòi hỏi người trồng măng tây cần áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, biện pháp chăm sóc hợp lý để năng suất cây trồng đạt cao vì thời gian thu hoạch kéo dài tận 9 tháng. Loại măng tây trồng nhiều và phổ biến là cây măng tây xanh.

I. Thời vụ, đất trồng

1. Thời vụ trồng măng tây

Măng tây gieo trồng tốt nhất vào 2 vụ trong năm đó là vào vụ thu đông từ cuối tháng 8 - tháng 3 và vụ xuân hè từ cuối tháng 2 - tháng 6 dương lịch.
2. Chọn đất trồng

Loại đất tốt nhất để trồng cây măng tây là đất phù sa, đất thịt nhẹ hoặc đất pha cát. Tuy nhiên cần phải chú ý làm đất kỹ, cày xới đất tơi xốp, bón phân cho đất giàu dinh dưỡng hữu cơ.
- Không trồng trên các loại đất phèn, đất sỏi đá hay đất ngập úng.

-Măng tây là loại cây ưa khí hậu mát và cần được tưới nhiều nước.                

II. Quy trình trồng măng tây

1. Ngâm và ủ hạt măng tây

* Ngâm hạt:

Hạt giống măng tây lớn và có vỏ rất dày, vì vậy trước khi tiến hành ngâm ủ cần mang hạt giống đem phơi nắng chiều từ 2 - 3 giờ cho hạt khô để tăng cường khả năng hút nước khi ngâm hạt. Sau đó xả bằng nước lạnh, chà xát hạt để rửa sạch bụi bẩn và loại bỏ những hạt hư lép.
Ngâm hạt giống vào nước ấm khoảng 40 – 45 độ C từ 15 - 20 giờ. Chú ý cách 4 tiếng nên thay nước ấm một lần. Sau đó vớt hạt ra rửa lại bằng nước sạch.

*Ủ hạt:

Sử dụng tấm lưới tối màu, tiến hành rải 1 lớp tro trấu hoặc mùn dày 1 - 1,5cm ở dưới mặt nền hay mặt đất ở chỗ kín trong nhà. Tiếp theo lót 1 tấm lưới lên trên rồi tiếp tục rải một lớp tro như vậy lên mặt tấm lưới. Rải hạt đã ngâm lên trên lớp tro trấu, sau đó phủ một lớp tro trấu dày 1cm lên lớp hạt. Dùng tấm lưới phủ lên bề mặt, mỗi ngày tưới nước 2 lần vào buổi sáng và chiều mát.

Sau 9 - 12 ngày ủ thì hạt giống sẽ nứt nanh, kiểm tra hạt nảy mầm đều thì lấy ra để hạt ráo rồi đem ươm vào bầu đất.

2. Ươm hạt giống

Đây là bước quan trọng trong khâu trồng măng tây. Do đó người trồng nên ươm trong bầu đất, tránh ươm trực tiếp trên đất ruộng sẽ dễ bị sâu bệnh, nấm, côn trùng. Sử dụng những túi nilon tối màu có khả năng tự phân hủy.

- Trước khi tiến hành ươm hạt 10 ngày thì phải bón vôi cho đất để diệt sâu bệnh trong đất. Các bầu đất cần bón bổ sung các loại phân xanh, tro trấu, mùn mục hoặc phân trùn quế, phân chuồng ủ hoại và phân ure cho đất, cày xới kỹ rồi phơi nắng để diệt mầm bệnh trong đất.
- Cho lượng đất đã xử lý vào các bầu ươm. Tưới phun một ít nước tạo độ ẩm cho đất.Dùng ngón tay ấn xuống bầu đất tạo lỗ sâu khoảng 1 -2cm. Đặt từng hạt măng tây đã nứt nanh xuống lỗ rồi lấp nhẹ bằng một lớp mỏng tro trấu mục hoặc đất tơi xốp lên trên hạt. Tưới phun nhẹ nước lên toàn bộ bầu ươm.

- Lưu ý: Các bầu ươm phải đục lỗ ở đáy bầu để giúp thoát nước và sau khi ươm xong thì cần phải đặt bầu ươm ở nơi có đủ ánh nắng để kích thích hạt nảy mầm.

Vì thời gian ươm hạt măng tây kéo dài từ 3 - 3,5 tháng nên việc chăm sóc các bầu ươm ở giai đoạn này là cực kỳ quan trọng, quyết định trực tiếp đến tỉ lệ cây trồng. Tiến hành tưới nước cho các bầu ươm mỗi ngày 2 lần, lưu ý là chỉ nên tưới phun ẩm bằng vòi phun sương. 
Sau khi ươm được 10 ngày thì cây con sẽ bắt đầu mọc lên mặt đất. Giai đoạn cây mọc cao được 10cm thì cần bón thúc với dung dịch phân NPK 15-15-15 pha loãng với nước phun tưới cho bầu cây để kích thích sự phát triển của cây. Sau đó cách 10 - 15 ngày thì tiếp túc bón thúc lần 2.

Ở thời điểm sau gieo từ 3 - 3,5 tháng thì cây sẽ mọc cao khoảng 25 - 30cm, thân có 1 - 2 nhánh, chọn những bầu cây khỏe mạnh, mập mạp và không sâu bệnh đem trồng trực tiếp vào đất.

3. Quy trình trồng măng tây

* Làm đất trồng

Trước khi tiến hành trồng cây măng tây thì cách từ 2 tháng trước đó cần phải làm đất thật kỹ. Tiến hành là đất theo quy trình cách 15 ngày làm đất 1 lần.
Lần 2 rải vôi khắp mặt ruộng rồi tiến hành cày xới cho vôi trộn đều vào đất, sau đó phơi nắng. Lần 3 bón lót lần 1 với các loại phân chuồng ủ hoại, rơm rạ hoặc tro trấu, mùn mục, phân trùn quế và phân hữu cơ tổng hợp. Lần 4 cách 15 ngày trước khi tiến hành trồng, cày xới đất cho tơi xốp, dọn sạch cỏ rác, san phẳng đất trồng rồi làm rãnh, lên luống trồng. 

Vì cây măng tây không chịu được ngập úng nên cần phải làm rãnh thoát nước với độ rộng và sâu khoảng 20 - 30 cm. Lên luống rộng 1m và cao 20 - 30cm để trồng cây.

*Trồng cây

Đào hố sâu rộng khoảng 20 - 30cm, hố cách hố 40 - 50cm, hàng cách hàng 1 - 1,5m.

Nhấc nhẹ các bầu cây, rạch bỏ túi nilon rồi vùi kín xuống hố đất, dùng đất hai bên luống đôn cho chặt gốc. Phủ một lớp đất, tro trấu, mùn, hoặc phân chuồng ủ hoại xung quanh gốc cao khoảng 5cm để bảo vệ và giữ cây măng đứng thẳng. Nên trồng vào buổi chiều mát.
III. Thu hoạch

Măng tây sau khi trồng từ 6 - 9 tháng sẽ cho thu hoạch măng tơ, khi các cây măng con đạt chiều cao từ 20 - 30cm thì tiến hành thu hoạch măng. Chú ý thu hoạch măng tây vào buổi sáng sớm từ 4h - 9h sáng. Cây măng tây sau khi được thu hoạch thì phải phải đem ngay vào nơi thoáng mát, tránh không để tiếp xúc với ánh nắng. 
Măng tây cho thu hoạch liên tục, quy trình 15 ngày tạm ngưng để bón phân NPK 21-7-14 giúp cây dưỡng sức và tăng cường chất dinh dưỡng để mọc lứa măng non mới.
Sau các đợt thu hoạch thì cứ 3 tháng tạm ngưng thu hoạch để tránh làm cây bị kiệt sức. Tiến hành đổi cây mẹ bằng cách tỉa bỏ cây già, trong một bụi chỉ giữ lại 3 - 4 cây mẹ. Vun xới gốc cho cây và bón thúc thêm phân trùn quế hoặc phân chuồng ủ hoai kết hợp với phân NPK 21-7-14 để kích thích cây tiếp tục sinh trưởng và cho nhiều chồi măng năng suất chất lượng hơn.
Bài, ảnh: Mạnh Hùng