Mùa hè, thời tiết nắng nóng, oi bức, nhiệt độ môi trường cao, và những cơn mưa lớn đột xuất là yếu tố bất lợi trong chăn nuôi, nhất là chăn nuôi trang trại, gia trại. Khi nhiệt độ cao, vật nuôi ăn kém, uống nhiều nước, bức xạ nhiệt lớn, sức đề kháng vật nuôi và sức sản xuất vật nuôi giảm mạnh, dễ mắc các dịch bệnh và phát sinh lây lan, gây thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi. Để hạn chế những ảnh hưởng của nhiệt độ cao và phòng chống bệnh tốt cho gia súc, gia cầm trong mùa hè nắng nóng, người chăn nuôi nên thực hiện tốt các biện pháp sau:

1-Chuồng trại: phải xa khu dân cư, cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát, tránh mưa tạt, gió lùa, chiều dài chuồng theo hướng đông tây để tránh bức xạ mặt trời, đảm bảo nhiệt độ 22-250C, ẩm độ không quá 75%. Nền chuồng làm bằng bê tông, dốc 2-3%; mái nên làm đơn giản như tranh tre, nứa lá.Bên ngoài chuồng có rãnh thoát nước và hố xử lý chất thải.

2- Mật độ nuôi trong mùa hè nên giảm mật độ nuôi, nhất là các gia súc, gia cầm nuôi nhốt (Lợn nái, lợn có chửa cần 3- 4m2/con; lợn thịt 2m2/con; gà trống, gà đẻ nuôi nhốt từ 3-5 con/m2; gà con úm 50-60 con/m2, gà thịt 10-15 con/m2); nên có sào đậu cho gà. Tăng cường thêm số lượng máng ăn, máng uống trong mùa hè.

3- Chống nóng chuồng nuôi: nên đặt quạt thông gió theo thế nằm ngang, quạt theo hướng gió thổi, độ cao của quạt ở ngang tầm lưng của gia súc để làm giảm ẩm độ các khí CO2, NH3 ... trong chuồng nuôi. Không nên treo quạt trên trần nhà vì gió thổi từ mái chuồng xuống dưới gia súc là khí nóng, hiệu quả chống nóng thấp. Đối với chuồng kín cần cải tạo cho thông thoáng hoặc đặt quạt thông gió để tăng cường đối lưu không khí, giảm nhiệt độ và khí độc trong chuồng.  Làm hệ thống phun mưa lên nóc chuồng nuôi nhằm giảm nhiệt độ mái chuồng lúc trời nắng to. Khi phun mưa cần quan tâm đến việc tăng cường thông gió và thoát nước ở xung quanh chuồng để tránh nâng cao ẩm độ trong chuồng.

4- Công tác vệ sinh phòng bênh: tăng cường vệ sinh tẩy uế chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi. Nền chuồng phải sạch, khô ráo, cống rãnh phải sạch, không đọng phân, nước tiểu, hạn chế phát sinh ruồi, muỗi, rận... trong mùa hè. Định kỳ phun thuốc sát trùng để diệt mầm bệnh và ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt... là những tác nhân truyền và gây bệnh . Thường xuyên phát hiện sớm các gia súc, gia cầm ốm, bị bệnh để cách ly, điều trị, xử lý kịp thời, tránh lây lan. Đặc biệt với các bệnh tiêu hoá  và hô hấp chủ động cho gia súc, gia cầm ăn, uống thuốc ở liều phòng bệnh.

5- Chế độ  ăn, uống những ngày nắng nóng, tăng cường khẩu phần thức ăn xanh như rau cỏ tươi, củ, quả và các loại vitamin..., tăng cường khẩu phần đạm, giảm tinh bột, mỡ, đường trong khẩu phần. Những đợt nắng nóng kéo dài, thực hiện chế độ chuyển bữa ăn, (thức ăn tinh, thức ăn hỗn hợp thường cho ăn vào ban ngày chuyển sang cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát ). Thường xuyên có đủ nước mát cho gia súc, gia cầm uống, không làm ẩm ướt nền chuồng. Đối với gà đẻ rất dễ chết vào những ngày nhiệt độ quá cao, cần giảm bớt hàm lượng đạm trong khẩu phần, cho ăn thêm rau xanh để tránh nuôi quá béo. Những ngày nắng nóng cho uống Bcomlex, chất điện giải hoặc nước pha muối với nồng độ 1% (10-15g muối/1 lít nước) để tăng sức đề kháng cho gia cầm. Cho ăn các loại cám chất lượng tốt, phòng bệnh cho gia cầm bằng các loại vaccin theo chỉ đạo của chuyên ngành thú y để tăng khả năng miễn dịch. Riêng đối với gà giống hậu bị, giống nuôi công nghiệp trên lớp đệm lót: nên khống chế lượng nước uống của đàn gà (chỉ nên bằng 2 lần lượng thức ăn cho ăn trong ngày đó) để chống ẩm ướt nền nhà, đệm lót trong những ngày quá nóng.

6- Chế độ tắm, chải đối với lợn nái, lợn thịt, lợn con trong mùa nóng nên tắm theo dạng phun sương để giảm nhiệt cho cơ thể và vệ sinh thân thể phòng chống các bệnh ngoài da. Đối với lợn con theo mẹ cần giữ ấm, khô ráo, không để ẩm ướt nền chuồng. Tằng cường tắm chải  sáng và chiều cho trâu, bò vỗ béo

7- Vệ sinh, sát trùng sau đợt nắng nóng kéo dài và bổ sung thêm vitamin và dinh dưỡng cho gia súc, gia cầm để tránh hiện tượng chúng bị mệt mỏi, bệnh tật và giảm sản lượng sữa, trứng.Cần tiến hành tổng vệ sinh, tẩy uế chuồng trại, dụng cụ và thay thế lớp đệm lót dùng trong đợt nắng nóng, có biện pháp cải tiến, khắc phục chống nóng tốt hơn.

Nguyễn Viết Thắng

TT Khuyến nông khuyến ngư tỉnh Bắc Giang