Hiện nay, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết bất lợi và tỷ lệ sâu bệnh gia tăng, làm giảm chất lượng quả bưởi. Đặc biệt, ruồi vàng và rệp hại là những loài dịch hại mà kiểm dịch thực vật phía nước nhập khẩu quan tâm, nhất là thị trường Hoa kỳ. Với yêu cầu khắt khe từ chất lượng đến màu sắc quả, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tồn dư trên sản phẩm nếu không được kiểm soát tốt sẽ xảy ra tình trạng hàng trả về hàng loạt, dẫn đến mất cơ hội xuất khẩu.

Để duy trì tăng trưởng xuất khẩu bền vững, một trong những thách thức lớn hiện nay chính là kiểm soát chất lượng quả bưởi, xây dựng thương hiệu nông sản Việt vững mạnh trên thị trường quốc tế. Trong đó, tập trung vào các giải pháp:

Giải pháp 1:Tăng cường kiểm soát chất lượng hoạt động: việc ủy quyền sản phẩm đóng gói từ các cơ sở đóng gói quả tươi xuất khẩu sang các thị trường đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn thực phẩm của nước nhập khẩu nhất là đối với những thị trường ngày càng yêu cầu khắt khe. Điển hình là thị trường Trung Quốc, vốn trước đây được xem là “dễ tính”, thì đến nay đã siết chặt kiểm soát về an toàn vệ sinh thực phẩm đặt yêu cầu tuân thủ quy định, tiêu chí lên hàng đầu. Thực tế cho thấy hàng loạt các lô hàng quả tươi không tuân thủ về quy định an toàn vệ sinh thực phẩm theo lệnh 248 và 249 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã bị trả về, kéo theo hệ lụy mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói bị thu hồi, tình trạng này gây tổn thất đến kinh tế, ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu nông sản Việt trên thị trường thế giới.

Giải pháp 2: Hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc sinh học, phân bón hữu cơ, đảm bảo dư lượng thuốc nằm trong ngưỡng cho phép đối với các quy định của nước nhập khẩu là điều kiện giúp trái bưởi vươn xa trên thị trường xuất khẩu.

Giải pháp 3: Tăng cường liên kết với doanh nghiệp xuất khẩu uy tín, có tiềm lực, tập trung vào các thị trường cao cấp, nhằm xúc tiến thương mại và phát triển thị trường theo hướng xuất khẩu bền vững.

Mở rộng diện tích vùng trồng được cấp mã số quan tâm ưu tiên thị trường Úc, tiềm năng lớn và nâng cao công tác quản lý, kiểm tra đối với các mã số vùng trồng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP; kiểm soát các yếu tố nguy cơ như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất cấm, nguồn nước ô nhiễm.

Các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất cần được hỗ trợ đào tạo, hướng dẫn nhật ký canh tác, thực hiện truy xuất nguồn gốc ứng dụng công nghệ thông tin trong xuất khẩu, nâng cao uy tín với đối tác nhập khẩu.Tăng cường đầu tư vào nhà sơ chế đạt chuẩn HACCP, ISO22000, đồng thời quản lý nghiêm việc sử dụng bao bì tái chế, túi nilon không đảm bảo vệ sinh vốn là nguyên nhân gây nhiễm khuẩn chéo

Giải pháp 4: Tăng cường giám sát và kiểm nghiệm dư lượng thuốc BVTV trên diện rộng, đặc biệt trước thu hoạch rộ. Đồng thời, công khai các vùng vi phạm để cảnh báo, răn đe và khuyến khích các vùng sản xuất đạt chuẩn.

Quả bưởi Bắc Ninh đang đứng trước cơ hội lớn để chinh phục các thị trường cao cấp. Tuy nhiên, chìa khóa thành công nằm ở việc bảo đảm nghiêm ngặt an toàn vệ sinh thực phẩm. Sự phối hợp chặt chẽ giữa nông dân- doanh nghiệp- cơ quan quản lý sẽ là nền tảng để xây dựng thương hiệu quả vải Việt Nam sạch, ngon, an toàn và bền vững. Không thể có sản phẩm an toàn nếu người trồng không vào cuộc. Vì vậy, cần thường xuyên tổ chức tập huấn, truyền thông thay đổi hành vi, xây dựng hình ảnh người nông dân sản xuất chuyên nghiệp, có trách nhiệm. Các mô hình hợp tác xã kiểu mới, liên kết với doanh nghiệp xuất khẩu cũng giúp tăng tính cam kết và kỷ luật trong sản xuất.