Vừa qua, Trung tâm Khuyến nông Bắc Ninh phối hợp với Ủy ban nhân dân xã Xuân Cẩm tỉnh Bắc Ninh tổ chức hội thảo mô hình ứng dụng giá thể để sản xuất dưa thơm trong nhà màng cho 100 đại biểu là các hộ dân sản xuất nông nghiệp tiêu biểu trên địa bàn. Hội nghị đã đánh giá thực trạng sản xuất dưa thơm trên nền đất trong nhà màng trên địa bàn xã cũng như trên địa bàn tinh Bắc Ninh đã và đang đối mặt với nhiều thách thức như nấm bệnh và độ chênh lệch và chất lượng, kích cỡ quả. Vì vậy, để kiểm soát mối nguy nấm bệnh và đảm bảo chất lượng quả thì việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trồng trên giá thể là hết sức cần thiết. Xuất phát từ thực tế trên, trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với UBND xã Xuân Cẩm triển khai Mô hình Ứng dụng giá thể để sản xuất dưa thơm trong nhà màng. Thông qua mô hình, chuyển giao vào sản xuất tiến bộ kỹ thuật trồng dưa thơm (dưa lưới) trên giá thể giúp giảm nguy cơ nấm bệnh, tối ưu hóa sản xuất, đem lại sản phẩm quả dưa thơm chất lượng và kích cỡ đồng đều, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Mô hình ứng dụng giá thể để sản xuất dưa thơm trong nhà màng tại xã Xuân Cẩm với quy mô 0,6ha được thực hiện tại hộ gia đình ông Vũ Tất Thắng thôn Cẩm Bào, xã Xuân Cẩm, tỉnh Bắc Ninh. Đây là mô hình sử dụng giá thể xơ dừa phối trộn thay cho phương pháp trồng truyền thống trên đất, kết hợp với hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, bón phân qua nước. Hộ tham gia mô hình được tập huấn kỹ thuật, cán bộ phụ trách mô hình luôn bám sát các giai đoạn sinh trưởng để đưa ra những hướng dẫn kỹ thuật kịp thời. Mô hình được nhà nước hỗ trợ 50% vật tư giá thể cho hộ tham gia mô hình, sử dụng giống dưa lưới Hami vỏ xanh thời gian bắt đầu trồng từ ngày 5/8/2025. Sau 70 ngày dưa trồng trên giá thể cho thu hoạch sớm hơn so với mô hình dưa thơm trồng trực tiếp trên đất khoảng 6 ngày. Năng suất dưa thơm trồng trên giá thể đạt 1,8-2,3kg/quả nặng hơn dưa thơm trồng trên đất trung bình khoảng 0,5kg/quả; Độ ngọt Brix đạt 13-15% cao hơn so với dưa trồng trên đất 1,5%; Sản lượng ước đạt 33 tấn/ha cao hơn 13 tấn/ha so với mô hình đối chứng dưa thơm trồng trực tiếp trên đất. Với giá bán 27.000 đồng/kg mô hình trồng dưa trên giá thể dự kiến lợi nhuận thu được 28 triệu đồng/1.000 m2 nhà màng, cao hơn nhiều so với mô hình đối chứng trồng dưa thơm trực tiếp trên đất.

Phát biểu tại hội thảo ông Vũ Tất Thắng – thôn Cẩm Bào, xã Xuân Cẩm, tỉnh Bắc Ninh chủ thực hiện mô hình chia sẻ: “Việc canh tác trong nhà màng nhiều năm trở lại đây có rất nhiều rủi ro như: tồn dư nấm bệnh trong đất, tồn dư các loại phân bón trong đất qua các vụ trồng còn rất nhiều nên khi trồng các cây trồng mới trên nền đất này rất khó điều chỉnh lượng phân sao cho phù hợp với từng loại cây trồng và từng giai đoạn sinh trưởng của cây. Nên so với trồng trên đất, trồng dưa thơm bằng giá thể trong nhà màng giúp tôi chủ động hoàn toàn về mặt thời vụ, cây sinh trưởng phát triển nhanh, ít sâu bệnh, đặc biệt trong điều kiện thời tiết bất thuận mưa, ngập úng thì mô hình trồng dưa trên giá thể có ưu thế hơn hẳn so với trồng dưa trực tiếp trên nền đất”.

Tại hội thảo, nhiều đại biểu đề xuất cần có thêm chính sách hỗ trợ vay vốn, hướng dẫn kỹ thuật và liên kết tiêu thụ sản phẩm để mở rộng mô hình cũng như thực hiện các mô hình mới trên địa bàn xã. Trong khuôn khổ diễn ra hội thảo các đại biểu còn được tham quan thực tế mô hình khu nhà màng sản xuất dưa thơm của hộ thực hiện mô hình. Các đại biểu được quan sát trực tiếp hệ thống trồng và trao đổi kinh nghiệm cùng các cán bộ kỹ thuật cũng như chủ hộ tham gia mô hình.

Ông Nguyễn Văn Quang – Phó chủ tịch xã Xuân Cẩm, tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Hội thảo mô hình ứng dụng giá thể để sản xuất dưa thơm trong nhà màng tại xã Xuân Cẩm không chỉ ghi nhận thành công bước đầu của Trung tâm Khuyến nông Bắc Ninh trong việc hỗ trợ bà con áp dụng công nghệ mới vào sản xuất mà còn mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp sạch, an toàn và hiệu quả kinh tế cao trên địa bàn xã. Mô hình này rất phù hợp với địa phương xã Xuân Cẩm trong bối cảnh tỉnh Bắc Ninh đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn. Tuy nhiên việc đầu tư nhà màng, nhà lưới để sản xuất nông nghiệp cần đòi hỏi nguồn lực vốn đầu tư, kỹ thuật trồng chăm sóc các loại cây giá trị kinh tế cao, đầu ra của sản phẩm. Nên các chủ hộ muốn mở rộng diện tích cũng cũ hay triển khai các diện tích nhà màng mới cần phải tìm hiểu kỹ trước khi thực hiện”.

Phát biểu kết luận tại hội thảo, ông Lê Hồng Giang – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Bắc Ninh cho biết: “Việc ứng dụng giá thể vào sản xuất dưa thơm không chỉ giúp cho cây phát triển ổn định trong điều kiện khí hậu thất thường, mưa bão, ngập úng diễn biến khó lường như hiện nay mà còn hạn chế sâu bệnh, tiết kiệm nước tưới, giảm công chăm sóc. Trung tâm Khuyến nông Bắc Ninh xã định mô hình ứng dụng giá thể để sản xuất dưa thơm trong nhà màng chính là điểm nhấn nổi bật mục tiêu nhân rộng các tiến bộ khoa học mới vào sản xuất nhà màng cho địa phương xã Xuân Cẩm cũng như các địa phương khác trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Chính vì vậy trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông Bắc Ninh sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng, các xã tiếp tục nhân rộng mô hình, đứng ra là cầu nối giữa doanh nghiệp, hợp tác xã thu mua sản phẩm để bà các sản phẩm trong nhà lưới nhà màng của bà con thuận lợi về đầu ra và có giá bán cao”.

Thông qua buổi hội thảo, các hộ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Xuân Cẩm đã nắm bắt được quy trình sản xuất dưa thơm trên giá thể, các biện pháp kỹ thuật trồng chăm sóc dưa thơm trong nhà màng để hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu quả kinh tế.