Mới đây, Hội nông dân tỉnh phối hợp với Hội nông dân (HND) Thị xã Việt Yên và UBND Phường Tự Lạn tổ chức đoàn thăm quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường vụ Mùa năm 2024. Tham dự đoàn tham quan đồng chí Lã Văn Đoàn – Phó Chủ tịch thường trực HND tỉnh; các đại biểu là lãnh đạo HND các huyện; cán bộ kỹ thuật của Dự án và trên 120 đại biểu nông dân sản xuất của huyện Yên Dũng, Lạng Giang và Yên Thế.

Theo đó vụ Chiêm Xuân năm 2024, Thị xã Việt Yên có 2 xã: xã Huơng Mai và phường Tự Lạn tham gia thực hiện mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường. Mỗi xã tham gia mô hình HND lựa chọn ra 02 hộ mỗi hộ 4 sào trong đó có: 2 sào sản xuất theo canh tác lúa thân thiện với môi trường 2 sào đối chứng sản xuất theo phương pháp truyền thống. Toàn bộ diện tích lúa này đều áp dụng đầy đủ 03 biện pháp kĩ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường: kỹ thuật xử lý rơm rạ đúng cách, kỹ thuật tưới nước ướt khô xen kẽ và kỹ thuật bón phân hợp lý.

Ngay từ khi tiếp nhận Dự án giai đoạn 3 HND phường Tự Lạn đã thành lập 04 tổ nhóm nông dân ở 4/5 chi hội, mỗi tổ nhóm 50 hội viên do tổ trưởng tổ dân phố làm tổ trưởng, chi hội trưởng nông dân làm tổ phó. Tổ chức 8 lớp tập huấn cho 760 nông dân về 3 kỹ thuật cơ bản của dự án: kỹ thuật xử lý rơm rạ đúng cách, kỹ thuật tưới nước ướt khô xen kẽ và kỹ thuật bón phân hợp lý; tổ chức hoạt động chiếu phim; tổ chức tuyên truyền qua nhiều kênh khác nhau để tuyên truyền về dự án.

Từ những thành công của mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường năm 2023, nhiều hộ dân phường Tự Lạn đã thấy rõ được hiệu quả đo đó, vụ Chiêm Xuân năm 2024 phường Tự Lạn đã có 208 hộ dân tự nguyện tham gia thực hiện canh tác lúa thân thiện với môi trường với tổng diện tích lên tới 49,6 ha (cấy giống lúa J02).

Ông Lê Hùng Lanh – Tổ dân phố Nguộn, Phường Tự Lạn chia sẻ, vụ Chiêm Xuân năm 2024 là vụ thứ 3 gia đình thực hiện canh tác lúa thân thiện với môi trường áp dụng 03 tiến bộ kỹ thuật: sử dụng rơm rạ đúng cách; sử dụng phân bón hợp lý và quản lý nước (tưới nước ướt khô xen kẽ) phù hợp theo từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây lúa. Qua 3 vụ, ông Lanh thấy rõ sự khác biệt so với cách canh tác lúa truyền thống. Theo đó, canh tác lúa thân thiện với môi trường, bộ rễ phát triển mạnh hơn, cây lúa khoẻ hơn, cứng cây, khả năng chống lại sâu bệnh tốt hơn, khả năng đẻ nhánh khoẻ, tỷ lệ hạt chắc trên bông nhiều hơn, số rảnh hữu hiệu trên khóm cao hơn…Thực tế cho thấy, canh tác lúa thân thiện với môi trường giảm ngày công lao động từ 7-9 ngày công xuống còn 5-7 ngày công; giảm phun thuốc trừ sâu trước từ  3-4 lần xuống còn 1 lần; chất lượng gạo ngon hơn, cơm có mùi thơm, ăn đậm hơn, dẻo hơn; năng suất và giá bán thóc tăng từ 20-30% so với canh tác thông thường trước kia của gia đình.

Tại buổi tham quan, ông Chu Hồng Phong – Phó bí thư Đảng ủy phường Tự Lạn – Thị xã Việt Yên cho biết: hiện tại tất cả các diện tích lúa tham gia dự án đều đang được thu hoạch, năng suất dự kiến đạt khoảng 2,5 tạ/sào, cao hơn giống đối chứng khoảng 20kg/sào.Từ những kết quả thực tế, cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục chung tay cùng Hội nông dân các cấp tiếp tục duy trì và lan truyền “Dự án tuyên truyền vận động nông dân canh tác lúa thân thiện với môi trường”. Phấn đấu khi không còn Dự án hỗ trợ, địa phương vẫn duy trì có hiệu quả các kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường trên địa bàn. Với mục tiêu xây dựng vùng nguyên liệu và xây dựng thương hiệu gạo của nông dân Tự Lạn canh tác theo kỹ thuật thân thiện với môi trường đạt tiêu chuẩn Ocop 3 sao trở lên.

Ông Lã Văn Đoàn – Phó Chủ tịch HND tỉnh đánh giá, các mô hình “tuyên truyền vận động người dân sản xuất, canh tác lúa thân thiện với môi trường” của phường Tự Lạn nói riêng, thị xã Việt Yên vụ Chiêm Xuân năm 2024 đã hoàn thành tốt. Tại đây, Hội nông dân tỉnh đánh giá cao công tác tham mưu thực hiện mô hình của phường Tự Lạn đã giúp Dự án lan toản tới hàng trăm hộ dân tham gia học và làm theo. Các mô hình chính là dẫn chứng cụ thể giúp cho việc tuyên truyền canh tác lúa thân thiện với môi trường đến gần hơn với bà con nông dân địa phương. Ông Đoàn chia sẻ, hiện nay, trên địa bàn huyện Yên Thế cũng như nhiều địa phương khác xảy ra hiện tượng cạn kiệt dinh dưỡng đất, đất chai sạn, cùng với việc bà con vẫn sử dụng giống lúa thuần để cấy nên việc gia tăng năng suất chưa nổi bật. Tuy nhiên, qua một vụ thực hiện mô hình bà con đều nhận thức rõ việc sử dụng rơm rạ đúng cách, không còn hiện tượng đốt rơm rạ bừa bãi và thấy được hiệt quả của rơm rạ khi xử lý trực tiếp trên đồng ruộng, kết cấu đất dần được cải thiện. Đặc biệt, kỹ thuật tưới nước ướt khô xen kẽ kết hợp với bón phân cân đối hợp lý tăng khả năng chống chịu cho cây lúa.

Từ những hiệu quả của mô hình mang lại, Thị xã Việt Yên cần phải tiếp tục duy trì và nhân rộng mô hình trên nhiều địa phương khác trong Thị xã mục tiêu hướng tới vụ chiêm xuân năm 2025 tuyên truyền vận động 100% các hộ nông dân tham gia trồng lúa và mở rộng 100% diện tích lúa sẽ áp dụng tối thiểu từ 2-3 kỹ thuật. Trowng thời gian tới, xây dựng thương hiệu “lúa gạo thân thiện với môi trường”.