Mới đây, Hội nông dân tỉnh phối hợp với Hội nông dân (HND) huyện Yên thế và UBND các xã An Thượng, Tân Hiệp, Hồng Kỳ tổ chức hội thảo đánh giá mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường vụ Mùa năm 2023.

Theo đó, vụ Mùa năm 2023, huyện Yên Thế có 3 xã tham gia thực hiện mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường. Tại các xã tham gia mô hình HND lựa chọn ra 02 hộ mỗi hộ 4 sào trong đó có: 2 sào sản xuất theo canh tác lúa thân thiện với môi trường 2 sào đối chứng sản xuất theo phương pháp truyền thống.

Các hộ tham gia thực hiện mô hình thực hiện nghiêm túc các biện pháp kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường: cấy mạ non 2-2,5 lá; cấy thưa, cấy ít rảnh và áp dụng 03 tiến bộ kỹ thuật: sử dụng rơm rạ đúng cách; sử dụng phân bón hợp lý và quản lý nước (tưới nước ướt khô xen kẽ) phù hợp theo từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây lúa.

Bà Ngô Thị Giáp hộ tham gia mô hình ở thôn Đồng Bài, xã Tân Hiệp, huyện Yên Thế cho biết “ban đầu tôi vẫn còn nhiều băn khoăn, chưa được tin tưởng vào mô hình. Tuy nhiên khi được các cán bộ kỹ thuật của dự án trong quá trình làm đã tập huấn kỹ thuật cũng như xuống tận ruộng để hướng dẫn. Từ khâu xử lý rơm rạ bằng chế phẩm sinh học tôi đã thấy hiệu quả rõ rệt, cây lúa trên ruộng không còn hiện tượng vàng lá thối rễ. Kết hợp với bón phân vi sinh đất cấy lúa xốp hơn, khi lội xuống ruộng mát đất hơn những ruộng bón phân hóa học. Cũng nhờ được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn tập huấn mà giờ tôi đã biết nhìn màu lá lúa để biết ruộng nhà mình đang thiếu hay thừa đạm…”.

Qua theo dõi cho thấy, sản xuất theo mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường có nhiều ưu điểm như: áp dụng xử lý rơm rạ trước khi cấy bằng chế phẩm emuniv, cấy mạ non, cấy thưa ít rảnh, sử dụng phân bón vi sinh… giúp cây lúa sinh trưởng phát triển tốt; cứng cây, bộ rễ phát triển mạnh, ăn sâu; khả năng chống đổ, chống chịu sâu bệnh tốt; đẻ nhánh khỏe, tập trung, số dảnh hữu hiệu cao; tỷ lệ hạt chắc mẩy trên bông cao hơn lúa đối chứng (sản xuất theo phương thức truyền thống). Năng suất lúa ước tính đạt 180 – 220 kg/sào (cao hơn lúa đối chứng từ 20 - 25kg/sào), hiệu quả kinh tế cao hơn giống đối chứng từ 20 – 30%.

Theo ông Lã Văn Đoàn – Phó Chủ tịch HND tỉnh đánh giá, các mô hình “tuyên truyền vận động người dân sản xuất, canh tác lúa thân thiện với môi trường” của huyện Yên Thế vụ Mùa năm 2023 đã hoàn thành tốt nhiệm. Tại đây, các mô hình chính là dẫn chứng cụ thể giúp cho việc tuyên truyền canh tác lúa thân thiện với môi trường đến gần hơn với bà con nông dân địa phương. Hiện nay, trên địa bàn huyện Yên Thế cũng như nhiều địa phương khác xảy ra hiện tượng cạn kiệt dinh dưỡng đất, đất chai sạn, cùng với việc bà con vẫn sử dụng giống lúa thuần để cấy nên việc gia tăng năng suất chưa nổi bật. Tuy nhiên, qua một vụ thực hiện mô hình bà con đều nhận thức rõ việc sử dụng rơm rạ đúng cách, không còn hiện tượng đốt rơm rạ bừa bãi và thấy được hiệt quả của rơm rạ khi xử lý trực tiếp trên đồng ruộng, kết cấu đất dần được cải thiện. Đặc biệt, kỹ thuật tưới nước ướt khô xen kẽ kết hợp với bón phân cân đối hợp lí tăng khả năng chống chịu cho cây lúa.

Từ những hiệu quả của mô hình mang lại, huyện Yên Thế cần phải tiếp tục duy trì và nhân rộng mô hình trên nhiều địa phương khác trong huyện, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và đảm bảo an ninh lương thực của địa phương.